Uczniowie klasy III TE postanowili zakończyć rok szkolny spotkaniem z historią. W pewien piękny, czerwcowy dzień, wzięli udział w wyprawie śladami powstańców warszawskich oraz powstańców warszawskiego getta. Wycieczkę zorganizowała pani Agnieszka Wydryszek, opiekę nad uczniami sprawowała również wychowawczyni, Magdalena Królikowska.

Uczniowie odwiedzili Muzeum Powstania Warszawskiego, znajdujące się w dawnej Elektrowni Tramwajów Miejskich na warszawskiej Woli. Po odczekaniu w niewielkiej kolejce, uczestnicy wycieczki obejrzeli ekspozycję, prezentującą walkę i codzienność powstania na tle okupacji aż po wojenny terror komunistyczny i losy powstańców w czasach PRL-u. Uczniowie docenili sposób prezentacji tych zagadnień z wykorzystaniem najnowszych technik audiowizualnych, pozwalających na interaktywne uczestnictwo w oglądaniu eksponatów. Największe wrażenie wywołał kilkumetrowy monument, „bijące serce walczącej Warszawy”, w którym zamknięto odgłosy powstańczej stolicy. Uczniowie przeszli trasą, wiodącą przez trzy kondygnacje, po granitowym bruku, wśród gruzów burzonego miasta. Większość zebrała ze sobą kartki z kalendarza, pozwalające prześledzić powstanie dzień po dniu a także historyczne obwieszczenie z 3 sierpnia 1944 roku, wydrukowane na maszynie z lat czterdziestych. Ogromne wrażenie wywarło również przejście kanałami oraz obejrzenie repliki samolotu Consolidated B 24 Liberator, pilotowanego przez Zbigniewa Szostaka, zestrzelonego przez myśliwce Luftwaffe w okolicach Bochni. Replika wykonana jest w skali 1:1, włączono w jej budowę oryginalne elementy samolotu, znalezione w rejonie katastrofy. Punktem kulminacyjnym wizyty w muzeum był udział w projekcji filmu „Miasto ruin”, będącego pierwszą w Polsce cyfrową rekonstrukcją Warszawy, zniszczonej podczas II wojny światowej, wykonaną przy użyciu techniki 3 D. Film ukazał zburzone w marcu 1945 roku miasto, widziane z pokładu Liberatora. Uczniowie dostrzegli, że najbardziej zniszczony obszar ówczesnej stolicy to rejon, gdzie znajdowało się getto. W tym właśnie momencie uczestnicy wycieczki postanowili wybrać się na spacer śladami żydowskiej dzielnicy Warszawy.

Przechadzka rozpoczęła się w okolicy Ogrodu Krasińskich a następnie prowadziła na warszawski Muranów, do ulicy Miłej, gdzie znajdował się bunkier Mordechaja Anielewicza, członka ŻOB-u, pierwszego przywódcy powstania w getcie. Uczniowie rozpoznali miejsce, opisywane przez Marka Edelmana w wywiadzie dla Hanny Krall, jako zbiorową mogiłę, w której spoczywa ponad stu powstańców, w tym Anielewicz i jego dziewczyna, Mira Fuchrer. Oprócz nich, pojawiły się inne, znane nazwiska, takie jak: Arie Wilner, Lutek Rotblat, wspomniane w „Zdążyć przed Panem Bogiem”. Ostatnim przystankiem była brama Umschlagplatz przy dzisiejszej ulicy Stawki, gdzie niegdyś znajdowała się rampa kolejowa, będąca pierwszą stacja przed wywózką ludności żydowskiej do obozu w Treblince. Dziś znajduje się tam pomnik według projektu Hanny Szmalenberg i Władysława Klamerusa, symbolizujący otwarty wagon kolejowy z płaskorzeźbą, przedstawiającą strzaskany las. W kulturze żydowskiej złamane drzewo to przedwczesna, gwałtowna śmierć. Ogromne wrażenie zrobiło czterysta najpopularniejszych przed wojną polskich i żydowskich imion, wyrytych na wewnętrznej ścianie monumentu, podkreślające kilkusetletnie współistnienie w Warszawie obydwu społeczności.

Ciekawą dokumentacją wycieczki były zdjęcia, wykonane przez ucznia klasy III TE, Konrada Blocha.

Tekst: Magdalena Królikowska

Foto: Konrad Bloch